دفتر نوروز

دفتر نوروز متعلق به یکی از اندیشمندان و فیلسوفان تاریخ یارسان در دوره حیدری به نام نوروز می‌باشد.

زبور حقیقت یاری و یارسان به مجموعه کامل تمامی کلام ها ی اصیل یاری و تمامی دفترها گفته می‌شود که دفتر نوروز یکی از این مجموعه دفتر ها ست.

مجموعه تمام کلام های یارسان از دوره پردیور تا دوره حیدری از جمله دفتر نوروز، دفتر یاری یا « دفتر زبور حقیقت » معروف است. دفتر نوروز یکی از دفاتر یارسان است که در دوره حیدری توسط شخص « نوروز » نوشته شده است.

کلام های دین یاری، میراث آیینی و تاریخی و ادبیات یارسان بشمار می‌رود . اولین بار در دوره پردیور با ظهور سلطان سهاک و یارانش در هورامان کوردستان و اعلام آشکاری دین یاری، برای نخستین بار کلام های یاری توسط پیر موسی بعنوان دفتردار یارسان نوشته شد. قلم زرین یا قلم زر لقب حضرت پیرموسی در کلام های یاری است، و پیر موسی یکی از هفتن دوره پردیور می‌باشد .
یارسان مجموعا دارای دفاتر کلام به اسامی زیر است :

1. دفتر پردیوری یا دیوانه گوره یا سرانجام
2. دفتر شیخ امیر
3. دفتر ایل بیگی جاف
4. دفتر خان الماس
5. دفتر ذوالفقار
6. دفتر چلتن دوره حیدری یا آسی براکه گوران ( که شامل چهل دفتر از زبان چلتن این دوره است. )

نوروز و دفتر نوروز

نوروز یکی از چلتن دوره حیدری است که از زبان آسی براکه گوران در بند کلامی به « درویش درویشان » نام برده می‌شود. این لقب از جانب خداوندگار نظام فکری و اندیشه یاری و یارسانی ( آسی براکه گوران ) در دوره معروف به دوره حیدری، گویای بزرگ اندیشی این فیلسوف و دانشمند دالاهو مکان و یارسانی است.

چلتن حیدری

در دوره حیدری سی و شش مرد عارف و نیک اندیش، از نقاط مختلف کوردستان و لرستان و کرماشان در دالهو در مکانی بنام « دول دالان » یا « تویشامی » به محضر مبارک انسان کامل و شایسته مقام ، بنام میر حیدر حیدری ملقب به آسی براکه گوران شرفیاب میگردند که به همراه پسر و دو نوه اش، جم چلتن را تشکیل می‌دهند که به چلتن حیدری معروفند.

این جم راسان، آخرین دفترهای یاری را در طی دوازده سال مینویسند و اعلام میدارند که این آخرین دفترها و کلام ها هستند و به « قباله ظهور » نام برده میشوند. آخرین کلام توسط میر شمس الدین حیدری نگاشته می‌شود .

از میان سی و شش تن این جم، نوروز به تاجر این گوهر ها ( کلام های دفتر ) نام برده می‌شود و سایرین به دکاندار معروفند.
کلام های دفتر نوروز بسیار پر معنا و مفهوم اند و به نظم سروده شده اند.

مضمون بند‌های دفتر نوروز

مضمون کلام های دفتر نوروز، خودشناسی، چگونگی رسیدن به کمال انسانی، عرفان کامل و تببین جهان بینی و نظام فکری یاری و آیین کوردان و چگونگی خلقت عالم و هستی است. این دفتر چون اقیانوسی از علم و خرد و اندیشه است. و یکی از مهم‌ترین دفاتر یارسان در کنار دفتر دیوانه گوره و شیخ امیری است.

نام‌های دیگر دفتر نوروز

نام ها و واژه های دیگری در دفتر نوروز عنوان شده است که در تکمیل مفهوم دفتر و دفتر زبور حقیقت ما را کمک خواهد کرد. از جمله :
کارخانه زبور، کارخانه گوهر، دفتر شاهی، گوهر شاهی، روژنامه باقی و قواله ظهور.